Intérpretes

Explicación: Carlina Rodríguez. Traducción: Juan Carlos Torres.

Lugar

Resguardo Caño Negro, Guaviare.

Escucha a la abuelita Carlina Rodríguez contar la historia de Nakuenü.

Nakuanü Peliwaisi

                        Aekonoxaeta pakatsi paebianatsi Nakuanü peliwaisi. Kaleiwaisibeje saya pakanatsipaebianatsi. Bajayatami pina Nakuanü panakuaya ponapona, najamatabüxaina pina Nakuanü erkajaitsanetsimeta tsikiri irayota. Kaponaponatsi jaipina jejaipina. Nexata anijajübene akueyabi panübeje, majamatabüxaima xamü erpaparte nukaename.
Itsanü pina jumaitsi xanü raja nakua robotsianajü jai pina, Nakuanü pina jumaitsi xanü nakua robotsianajü, Istanü pina jumaitsi xanü raja nuaenajü arpaparte tres partes raja nubenaeatsi jai pina.Itsanü pina pewünü lualuanü itsanu pina pewünü, itsanü wünü itaxanajü, Lualuawünü pina itsanü. Itsanü pina tres pina ikani panubeje. Nakuanü pina pepakuene nakua robota. Pina jumaitsi tsikirirayota jinAwánapa arpamonae raja ayibitsaüto jai pina, jejaipina robotajetaruka pina nakua. Arxoitsia pina pojowatsia pina nakuanü ubanajetaruka dunusi. Panakuayabetsia arponü itsojota metta topitopijai pina nuka parrukae. Barxuyosaya pakatsipaebatsi
                    

La historia de Nakuanü, el Hombre Mundo

                        Ahora les voy a contar la historia de Nakuanü, el hombre mundo. Una pequeña historia. Yo, la abuelita, les contaré. En el comienzo, dicen, vivía solo Nakuanü. Vivía en un mundo pequeñito y pensó la manera de hacerlo más grande.
Nakuanü pensó “¡Tengo que hacer algo!” y, aparte de él, encontró que este mundo lo habitaban otros tres seres. Desde su pensamiento, Nakuanü les preguntó dónde estaban y cuál iba a ser su lugar en el mundo. Ellos le respondieron desde cada una de las esquinas del mundo.
Uno de ellos, llamado Lualuanü, le contestó:
—¡Vamos a jalar el mundo! Cada uno desde su lugar.
Nakuanü, muy animado, dijo:
—Yo también voy a jalar.
Cuentan que Nakuanü y los otros tres jalaron la tierra porque ya había mucha gente y no cabían en un mundo tan pequeño. Entre los cuatro se pusieron de acuerdo y jalaron, cada uno desde su lugar. Fueron jalando el mundo hasta que alcanzó un gran tamaño.
Dicen que por donde Nakuanü andaba jalando iba sembrando piñas. Mientras caminaba y jalaba iba sembrando deliciosas piñas.
Hoy en día Nakuanü vive en un lugar muy alto donde nace el agua, allí donde se encuentra Nakuanü hay un nacedero de agua.
Hasta aquí la historia.